“Jullie kennen me waarschijnlijk alleen van mijn burn-out”. Zo begon ik mijn verhaal voor 6 van onze bedrijfsartsen tijdens hun teammeeting. Het was 15 jaar na dato en ik wilde een ervaring met hen delen. Een positieve: er zat eindelijk een heldere lijn in mijn leven; hij bleek autisme te heten. Na een aantal therapieën van weliswaar blijvende waarde maar met niet meer dan tijdelijk succes had ik nu helder zicht op mezelf en mijn functioneren. Maar eh, wel een beetje vertraagd.
Als veiligheidsingenieur ben ik gespitst te zoeken naar onderliggende oorzaken bij ongevallen en mijn vertraagde diagnose was zo’n ongeval. Een foutje? Een gemiste kans? Een leermoment! Mijn dagelijks werk moet levens redden, maar nu kon ik iets doen voor de betere kwaliteit ervan.
Bij werknemers met autisme wordt grote schade veroorzaakt door onbekendheid en door stigma. Onbekendheid met autisme leidt tot onbegrepen gedrag en functioneren (bij beide partijen!) met ultieme consequenties als stress en ziekte. Stigma verhindert de acceptatie van werkzame oplossingen en leidt ertoe dat men autisme verzwijgt. Goed functionerend autisme blijft zo onzichtbaar en het stigma houdt stand.
Mijn vertraging was niet uniek: volwassenen krijgen de diagnose Autisme gemiddeld pas 8.3 jaar ná het eerste GGZ contact. Dit blijkt uit een onderzoek in opdracht van Vanuit Autisme Bekeken. 8.3 jaar onvoldoende effectieve interventies en suboptimaal arbeidsresultaat. Plus…. de schade die ontstaat de jaren voorafgaand aan dat eerste GGZ contact. De tweede lijn moet zich inspannen om die 8.3 jaar drastisch te verkorten. U kunt helpen door een snellere en betere 1e verwijzing.
Bij werkgevers is dat een braakliggend terrein. Wie signaleert er eigenlijk binnen het bedrijf? Wie herkent de signalen van autisme als er zo weinig praktische voorbeelden zijn. En welke werknemer zou zo’n signaal van potentieel autisme ervaren als een positieve boodschap, ééntje waarmee hij aan de slag wil?
Dus ik geef voorlichting aan Jan en alleman. Zodat autisme minder stereotype wordt en niet enkel gedefinieerd door beperkingen van een persoon. Een neutrale propositie. Die collega’s motiveert nieuwsgierig te zijn. Waar die enkele collega met autisme, zich ook zonder angst in wil herkennen.
Juist als Arbo professional kunt u de kans op vertraging tot een diagnose verkleinen. Help autisme en werk constructief en zichtbaar te maken En als u het ècht in de vingers krijgt kunt u die burn-out ook nog voorkomen.
Diederik Weve is ingenieur technische procesveiligheid bij Shell. Na zijn diagnose autisme op 52-jarige leeftijd startte hij bij Shell een project om autisme gewoon en bespreekbaar te maken. Als lid van de werkgroep Vanuit Autisme Bekeken van het ministerie van VWS startte hij de Autisme Ambassade om soortgelijke projecten in andere organisaties op te zetten.
(gepubliceerd in: Vakblad Arbo, 9 – 2015)
